تعریف دادنامه

دادنامه سندی رسمی است که توسط مقام قضایی (قاضی یا دادرس) صادر می‌شود و در واقع رأی نهایی دادگاه در مورد یک پرونده حقوقی یا کیفری است. این سند نتیجه نهایی رسیدگی قضایی به خواسته یا شکایت مطرح شده در دادگاه است.

به طور خلاصه، دادنامه شامل موارد زیر است:

  1. مشخصات طرفین: نام، نام خانوادگی، سمت (خواهان/خوانده، شاکی/متهم).
  2. موضوع دعوا: شرح مختصری از دعوا یا اتهام مطرح شده.
  3. دلایل و مستندات: خلاصه‌ای از دلایلی که طرفین ارائه کرده‌اند و مستنداتی که قاضی به آن‌ها استناد کرده است.
  4. دلایل رأی (مواد قانونی): اشاره به مواد قانونی که قاضی بر اساس آن‌ها رأی صادر کرده است.
  5. قسمت نهایی (حکم): بخش اصلی که در آن قاضی تصمیم خود را به صورت قطعی (یا قابل تجدیدنظر) اعلام می‌کند. مثلاً محکومیت به پرداخت وجه، ابطال سند، یا برائت متهم.
  6. نحوه اعتراض: ذکر مهلت و مرجع تجدیدنظرخواهی (در صورتی که حکم قطعی نباشد).

نکته مهم:

  • رأی: واژه‌ای عمومی‌تر است که شامل دستورات موقت و تصمیمات مراحل دادرسی نیز می‌شود.
  • حکم: سندی است که به ماهیت دعوا (خواسته اصلی) خاتمه می‌دهد و معمولاً شامل محکومیت یا برائت است.
  • قرار: سندی است که در مورد مسائل فرعی یا شکلی دادرسی صادر می‌شود (مثلاً قرار رد صلاحیت دادگاه یا قرار تأمین خواسته).

دادنامه اغلب به عنوان معادل حکم به کار می‌رود، زیرا پس از طی مراحل مقدماتی، حکم صادر شده در قالب دادنامه به طرفین ابلاغ می‌شود.